DRODZY RODZICE!

Poniżej umieściliśmy  wskazówki dotyczące sposobu monitorowania rozwoju dziecka w wieku od 6 do 12 miesiąca życia, szczególnie pod kątem możliwości wystąpienia u niego zaburzeń ze spektrum autyzmu. Każdy mały człowiek rozwija się inaczej i dynamikę rozwoju trzeba traktować indywidualnie u każdego dziecka. Jednak, jeśli nie obserwujecie konkretnych zachowań dziecka w opisanym przez nas przedziale wiekowym, powinniście zacząć zwracać na te umiejętności większą uwagę i stymulować ich rozwój. Pamiętajcie, że jeśli niepokoi Was rozwój dziecka ZAWSZE warto jest skonsultować się ze specjalistą.

ROZWIJANIE KONTAKTU

Zachowanie dziecka:

• Dziecko wydaje okrzyki radości („piszczy” z radości) i śmieje się.
• Cieszy się na zabawę, potrafi wyrazić chęć jej kontynuacji poprzez wydawanie dźwięków, machanie rączkami lub marudzeniem, gdy atrakcyjna zabawa się zakończyła,
• Zdarza się, że dziecko wyraża swoje preferencje marudzeniem, płaczem lub chęcią przytulenia się do opiekunów.
• Dziecko potrafi już rozróżnić pieszczotliwy i surowy ton głosu, łagodny i rozgniewany wyraz twarzy, a w 11 miesiącu możesz zaobserwować, w jaki sposób reaguje na komunikat „nie wolno” – powinno zareagować zatrzymaniem aktywności, delikatnym znieruchomieniem, zaniepokojeniem, z reguły spojrzy na osobę wydającą zakaz, ale po krótkiej chwili chęć poznania przedmiotu będzie silniejsza i dziecko powróci do wykonywanej wcześniej czynności.
• Dziecko zaczyna okazywać uczucia, zainteresowanie i przywiązanie członkom rodziny i opiekunom. Uśmiecha się bardziej do osób znanych. Obce osoby dłużej obserwuje np.: ze zdziwieniem, ciekawością lub z lękiem.
• Dziecko od ok. 8 miesiąca życia może odczuwać naturalny lęk przy rozstaniu z matką (lęk separacyjny), przestaje być mu obojętne, czy mama jest w pobliżu czy nie, teraz bardziej niż wcześniej szuka jej wzrokiem, a gdy się oddala - płacze, marudzi lub podąża za nią;
• W wieku 8 miesięcy w stosunku do obcych zachowuje zdecydowany dystans, na próby nawiązania kontaktu może reagować płaczem, ale gdy się oswoi - śmieje się, podejmuje proste zabawy, a nawet może popisywać się swoimi umiejętnościami,
• Dziecko zaczyna mieć większą świadomość siebie jako niezależnej jednostki. Coraz większa sprawność motoryczna powoduje, że dziecko zaczyna samodzielnie poznawać świat, chętnie i swobodnie eksploruje otoczenie.
• Aktywnie zaczyna uczestniczyć w prostych zabiegach wokół siebie takich jak: ubieranie się, mycie, jedzenie.

Co możesz robić?

• Pozostań z dzieckiem w przyjemnej relacji, powtarzaj z nim różne formy zabawy, które wywołują u niego śmiech i zadowolenie, stosuj krótką „pauzę”, czyli w trakcie udanej zabawy zatrzymaj na moment swoją aktywność, i wróć do niej od razu, gdy tylko dziecko poprzez wydanie dźwięku, nawiązanie kontaktu wzrokowego „poprosi” o kontynuację;
• Często proponuj dziecku zabawę w a-ku-ku i różne jej warianty, dziecko uczy się w ten sposób, że gdy traci postać z oczu, za chwilę pojawi się ona znowu.
• Pozwól dziecku na różne formy komunikatów poprzez zachowanie, także na płacz, jest to na razie jeden z niewielu sposobów, w który może zakomunikować Ci coś, co jest dla niego ważne. Możesz starać się ubiegać płaczliwe zachowanie i od razu kierować uwagę dziecka na preferowany przedmiot lub aktywność
• Zachęcaj dziecko do wskazania palcem, kiwnięcia głową, odpowiadania uśmiechem na Twoje propozycje – to są pierwsze możliwe formy komunikowania się z dzieckiem i nawiązywania z nim aktywnej relacji zanim zacznie ono zrozumiale mówić.
• Jeśli nie chcesz, aby dziecko coś robiło, mów zakazy stanowczo i wyraziście, ale nie stosuj ich zbyt często. Nie oczekuj, że dziecko przestanie próbować robić to, co je interesuje. Lepiej dać dziecku inny przedmiot i od razu przekierować jego uwagę na ciekawą dla niego aktywność.
• Nie narażaj dziecka na stres, kiedy potrzebuje czasu żeby oswoić się z otoczeniem lub nowymi osobami – zapewnij mu bezpieczeństwo i stałość, każde dziecko w innym tempie  będzie się adaptować do nowych osób i miejsc, nie warto przyspieszać tego czasu zakładając, że dziecko “powinno już” mniej płakać, czy denerwować się.

ROZWIJANIE KOMUNIKOWANIA SIĘ 

Zachowanie dziecka (7-12 m. ż.):

• Bardzo ważną umiejętnością jest uwspólnianie pola uwagi (podążanie wzrokiem za tym, na co patrzy osoba dorosła) i szukanie wzrokiem potwierdzenia u osoby dorosłej. Ta umiejętność jest istotna dla rozwoju komunikacji i relacji u dziecka, i pojawia się ok. 9 miesiąca życia.
• Pomiędzy 9 a 14 m.ż. dziecko powinno zacząć wskazywać palcem przedmioty, które chce dostać.
• Około 12 m. ż. potrafi za pomocą gestu poprosić o pomoc, np. wyciągając przedmiot w stronę osoby dorosłej.
• Gaworzy wymawiając szereg zróżnicowanych sylab,
• Prowadzi “dialog” z dorosłym naśladując wypowiadanie prostych sylab.
• Zaczyna wymawiać pierwsze dwusylabowe słowa np. „ma-ma”, „ba- ba”
• Naśladuje różne dźwięki np. cmokanie, kasłanie, odgłosy zwierząt.
• Odwraca się wołane po imieniu;
• Reaguje na niektóre znane słowa typu: „papu”, „am-am”, itp.
• Wykonuje pojedyncze gesty typu: „pa-pa”, „brawo”, itp.
• Naśladuje gesty np. pa-pa, kosi-kosi i proste czynności np. wkładanie klocków do pudełka, mieszanie łyżką.
• W wieku ok. 10 miesięcy wykazuje się rozumieniem prostych poleceń (“otwórz buzię”, “usiądź”, “daj misia”).
• Potrafi odmawiać kręcąc główką lub mówiąc –„nie”, „ne”
• Rozumie polecenie „daj” (podaje przedmiot na polecenie poparte gestem)
• Powtarza zachowanie, które wywołuje śmiech drugiej osoby, np. drobne ruchy mimiczne typu: marszczenie nosa, mrużenie oczu, itp.

Co możesz robić?

• Sprawdź w jaki sposób dziecko zwraca uwagę na Twój głos i na wołanie go po imieniu. Zawołaj imię dziecka siedząc przed nim, zobacz czy podnosi głowę, przerywa wykonywaną właśnie czynność, patrzy na Ciebie. To samo sprawdź siedząc za lub obok dziecka.
• Możesz uczyć dziecko pokazując mu różne przedmioty lub obrazki swoim palcem wskazującym – zaobserwuj czy dziecko patrzy wtedy na ten przedmiot lub obrazek. Możesz pomóc dziecku zauważyć to, na co ma patrzeć, ponieważ może mu się pomylić i zamiast na przedmiot będzie patrzyło na koniec Twojego palca.
• Zwróć uwagę, czy dziecko dzieli się z Tobą tym co widzi. (Dziecko patrzy na Ciebie, i sprawdza czy widzisz to samo, co ono). Ta skomplikowana czynność jest bardzo istotną częścią kontaktu. Bawiąc się z dzieckiem ustawiaj ciekawą zabawkę lub przedmiot i siebie w trójkącie, czyli tak, żeby dziecko, Ty i przedmiot znajdowali się wszyscy w zasięgu wzroku. Modeluj gest pokazywania wraz z nawiązaniem kontaktu wzrokowego.
• Zaproponuj dziecku zabawę z wykorzystaniem książeczek ze zwierzątkami, pacynek na palce, maskotek – mów do dziecka swoim głosem, ale też czasem zmieniaj głos i udawaj naśladowanie dźwięków zwierząt i przedmiotów.
• Własne komunikaty wzbogacaj także o gesty, np. mówiąc “papa” wykonaj gest “papa”, mówiąc “brawo” klaśnij w dłonie, mówiąc “nie ma” pokaż to gestem; za każdym razem upewnij się, że dziecko zwraca uwagę na Ciebie i gest, który pokazujesz.

ROZWIJANIE ZABAWY 

Zachowanie dziecka(7-12 m. ż.)

• W wieku 7 miesięcy zaczyna używać palców dłoni w różnorodny sposób: wykonuje „grzebiący” ruch palcami, podnosi przedmioty, zaczyna używać chwytu pęsetowego (chwyta przedmiot kciukiem i palcem wskazującym);
• 8 miesięczne dziecko manipuluje przedmiotami – obraca, rzuca, ogląda, stuka, a manipulując rozgląda się dookoła
• Od 7 miesiąca dziecko może zainteresować się zabawami w “a ku-ku”, “kosi-kosi”, “warzyła sroczka” i chętnie będzie do nich wracać, może też zacząć je naśladować.
• Utrzymuje w rękach po jednym przedmiocie – postukuje nimi o siebie lub o inne płaszczyzny.
• Potrafi ściągnąć czapkę z głowy – machać nią i rzucać.
• Naśladuje proste czynności, np. mieszanie łyżeczką w kubeczku
• Naśladuje rysowanie na poziomie bazgrot
• Po demonstracji potrafi włożyć element w odpowiedni otwór układanki, bądź sortera.

Co możesz robić?

• Dla dziecka nadal najważniejsza jest zabawa relacyjna oraz zabawa pozwalająca rozwijać zmysły i ruch. Z chęcią przyjmie baraszki, fikołki, łaskotki, masażyki.
• Baw się z dzieckiem demonstrując mu użycie różnych przeznaczonych do zabawy przedmiotów – zabawek, ale także zwykłych przedmiotów codziennego użycia, np. grzebień, łyżeczka, kubeczek, gąbeczka, chusteczka itp.
• Pozwól dziecku także na zabawę samotną – dziecko w sposób indywidualny wyznacza sobie czas i sposób zabawy, pozostań jednak w pobliżu, bo dziecko nie powinno pozostać bez nadzoru.
• Z uwagą obserwuj, w jaki sposób dziecko zaprasza Cię do zabawy – może spojrzeć, może wyciągnąć ręce, może głosem sygnalizować, że chce kontynuować przyjemną czynność.
• Nagradzaj dziecko uśmiechem i wspólnymi okrzykami radości, gdy zacznie naśladować czynności, gesty lub słowa.

ROZWÓJ RUCHOWY

Rozwój ruchowy w drugim półroczu życia jest bardzo dynamiczny, warto śledzić postępy dziecka i porównywać je z normami rozwojowymi. Sięgnij choćby do książeczki zdrowia dziecka. Jeśli rozwój ruchowy niepokoi Cię, zgłoś się na konsultację do rehabilitanta.

Tuż przed pierwszymi urodzinami dziecko z reguły:

• Sprawnie raczkuje,
• Coraz częściej jest w pozycji stojącej niekiedy stoi samo bez trzymania się,
• Potrafi schylić się lub ukucnąć podtrzymując się, w celu sięgnięcia jakiegoś przedmiotu,
• Chodzi podtrzymywane za obie ręce lub pchając przed sobą, np. wózek,
• W pozycji siedzącej wykonuje ruchy wokół własnej osi ciała, rozgląda się,
• Potrafi otwierać szuflady, tekturowe pudełka i opróżniać ich zawartość.

Co możesz robić?

Zachęcaj dziecko do aktywności ruchowej, szczególnie do raczkowania, to bardzo ważna umiejętność, spójrz uważniej na sposób raczkowania – czy  raczkuje symetrycznie, czy potrafi utrzymać się na rączkach. Jeśli coś budzi Twój niepokój, zasięgnij opinii rehabilitanta, czasem wystarczą drobne, ale regularne ćwiczenia, które pomogą dziecku przemieszczać się w rozwojowy dla siebie sposób. 

Pomóż dzieciom zagrożonym autyzmem. Szybka diagnoza to dla nich szansa na uniknięcie głębokiej niepełnosprawności i samodzielne życie w przyszłości.
>>> Przekaż darowiznę na działania Badabada <<<