Mamo, Tato! Jeśli chcesz ułatwić swojemu dziecku z ASD zdobywanie nowych umiejętności stwórz mu do tego odpowiednie warunki. Poniżej znajdziesz kilka wskazówek, jak to zrobić.
Organizacja przestrzeni
- Wszystkie zabawki swojego dziecka podziel co najmniej na dwie części (możesz je podzielić na więcej części, jeśli Twoje dziecko ma dużo zabawek). W ten sposób stworzysz z nich zestawy. Pamiętaj, aby w każdej części były różnorodne zabawki. To zwiększy atrakcyjność takiego zestawu. Zostaw dziecku jeden zestaw do zabawy, a resztę schowaj. Wymieniaj zestawy co 1-2 miesiące. W ten sposób Twoje dziecko będzie miało bardziej uporządkowane środowisko, a wymieniane zabawki będą tworzyły efekt nowości – zwiększysz szansę, że dziecko się nimi zainteresuje.
- W trakcie uczenia dziecka zabawy ogranicz ilość zabawek, którymi może ono manipulować – zabawki schowaj w kartony, pudełka i postaw poza zasięgiem dziecka.
- W sytuacji, gdy chcesz nauczyć swoje dziecko odpowiedniego wykorzystywania zabawki pozostaw w jego zasięgu właśnie tę jedną zabawkę. Większa ilość przedmiotów może je rozpraszać. Pozostałe zabawki schowaj w pojemniku (np. kartonie) lub zakryj kocem.
- Poza czasem ćwiczeń, gdy Twoje dziecko pozostaje samo, zawsze zostaw w jego zasięgu kilka zabawek, którymi może się zainteresować i zająć. To je też rozwija.
- Zadbaj o to, aby miejsce, w którym bawisz się z dzieckiem było odpowiednio przygotowane: by nie było w nim przedmiotów, które mogą je rozpraszać (np. ulubionych zabawek, którymi chciałoby się bawić, innych atrakcyjnych przedmiotów, włączonego telewizora, muzyki itp.). Na czas zabawy/ćwiczeń można zawiesić np. prześcieradło na regale, aby zasłonić stojące na nim przedmioty, a telewizor, czy radio po prostu wyłączyć.
- Zabawy/ćwiczenia powinny być wykonywane w wybranym, stałym miejscu. To zapewni Twojemu dziecku większą przewidywalność, zwiększy jego poczucie bezpieczeństwa.
- Pomoce potrzebne do uczenia dziecka zabawy umieść np. w pudełku lub koszyku i nie dawaj ich dziecku do zabawy poza czasem wykonywania ćwiczeń (aby były dla dziecka dostatecznie atrakcyjne przy próbach ćwiczenia konkretnych zabaw).
- Jeśli Twoje dziecko jest malutkie lub ma trudność z koncentracją, zadbaj o to, aby wasza wspólna zabawa odbywała się na jednolitym podłożu np. na jednobarwnym kocu rozłożonym na podłodze, jednobarwnym kawałku wykładziny, itp. Dla dziecka dobrym sygnałem zmiany aktywności i rozpoczęcia wspólnej zabawy może być właśnie rozłożenie kocyka na podłodze. W ten sposób ułatwiasz mu przewidywanie tego, co się za chwilę wydarzy.
Organizacja czasu
- Szczególnie dla małego dziecka, ale też dla dziecka z trudnościami rozwojowymi, ważne jest utrzymywanie stałego rytmu dnia, aby zmiany były dla niego bardziej przewidywalne. Wtedy czuje się ono bardziej bezpieczne i chętniej uczestniczy w kolejnych aktywnościach.
- Możesz wprowadzić stały plan dnia według poniższego schematu.
Plan dnia:
- Śniadanie
- Zabawa
- Spacer
- Obiad
- Spanie
- Podwieczorek
- Zabawa
- Kolacja
- Kąpiel
- Spanie
Oczywiście możesz taki plan dostosować do potrzeb swojego dziecka i Twoich możliwości. Ale pamiętaj, aby zawsze w planie dnia uwzględnić czas na zabawy swobodne i aktywność niezorganizowaną. To również stymuluje rozwój Twojego dziecka!
- W zależności od wieku i możliwości Twojego dziecka czas na zorganizowane ćwiczenia, wspólną zabawę możesz wydłużać.
- W miarę możliwości staraj się przestrzegać ustalonego planu. Szczególnie małe dzieci lubią przewidywalność, która daje im poczucie bezpieczeństwa. Jeśli jednak musisz zmienić plan dnia, staraj się przygotować dziecko do zmiany tak, aby nie było nią zbytnio zaskoczone. W przypadku młodszych dzieci możesz łagodnie skracać inne elementy planu dnia, a w przypadku nieco starszych, które już lepiej rozumieją mowę, możesz dodać do tego krótką i prostą informację słowną. Pamiętaj, Ty również nie lubisz być zaskakiwany.